Czym ogrzewać dom i ile to kosztuje?

Wykorzystanie energii w latach 2006-2016

Z raportu opublikowanego 13.07.2018 roku dotyczącego efektywności wykorzystania energii w latach 2006-2016 wynika, że w 2016 roku udział zużycia energii w gospodarstwach domowych w finalnym zużyciu energii wyniósł 30%. Najczęściej używanym nośnikiem były paliwa węglowe. Dokładne statystyki przedstawia poniższa grafika.

Najważniejszy kierunek użytkowania energii stanowiło ogrzewanie pomieszczeń, a ich udział wyniósł w 2016 roku 66,4%. Pozostałe to: ogrzewanie wody (15,8%), oświetlenie i urządzenie elektryczne (9,7%), gotowanie posiłków (8%). Mając na uwadze tak duże zużycie energii w celu ogrzewania pomieszczeń oraz wody, warto zastanowić się czym ogrzewać dom, by zmniejszyć ponoszone koszty.

Jak ogrzać dom – krótka charakterystyka najpopularniejszych rozwiązań

Ogrzewanie to zdecydowanie najkosztowniejsza z domowych instalacji, dlatego jego wybór powinniśmy gruntownie przemyśleć. Najważniejsze, by na wstępie dobrze określić swoje oczekiwania. Poniżej krótkie zestawienie najpopularniejszych sposobów ogrzewania domu.

Ogrzewanie elektryczne

To zdecydowanie najmniej uciążliwy sposób ogrzewania domu. Nie sprawia kłopotów zarówno na etapie instalacji, jak i późniejszej eksploatacji. Może być wykorzystywane jako jedyny sposób ogrzewania pomieszczeń lub wspomagający dowolny, inny system. Każdy grzejnik można regulować w danym pomieszczeniu z osobna, zapewniając wymagane ciepło tam, gdzie jest ono potrzebne. Za największą wadę uważa się jednak koszty.

Nie jest to najtańsze ogrzewanie, dlatego jest montowane głównie w nowych, energooszczędnych domach, które wykorzystują maksimum ciepła.

Większą efektywność systemu można uzyskać poprzez odpowiedni dobór taryf. Inteligentne zarządzanie pozwala zoptymalizować wydatki i więcej zaoszczędzić, ponieważ opłacalność ogrzewania elektrycznego zależy w głównej mierze od cen prądu.

Ogrzewanie paliwem stałym

W Polsce wciąż inwestorzy zastanawiający się czym ogrzewać dom stawiają na tradycyjne kotły. Najpopularniejszymi paliwami są węgiel kamienny, miał węglowy, drewno czy brykiet drzewny.

Jeśli zależy nam na możliwie najtańszym ogrzewaniu, warto zwrócić uwagę na sprawność działania takiego urządzenia. Zwykle jest ona wyższa w sytuacji, kiedy kocioł ma za zadanie spalać konkretny rodzaj paliwa.

Ostateczne koszty będą zależeć zarówno od rodzaju opału, jak i typu urządzenia grzewczego.

Kotły na paliwo stałe to najtańsze ogrzewanie pod względem inwestycyjnym. Wśród paliw najpopularniejsze są: ekogroszek, węgiel, drewno oraz brykiet. Trzeba się jednak liczyć z obowiązkową, stałą kontrolą spalania, dużą ilością zanieczyszczeń oraz koniecznością przygotowania miejsca na opał. W przypadku kotła komorowego konieczne jest regularne oczyszczanie go z popiołu, podobnie w przypadku inwestycji w kocioł z automatycznym podajnikiem. Polecanym rozwiązaniem jest kocioł zgazowujący zasilany drewnem lub biomasą, który gwarantuje oszczędności, ale barierą może okazać się cena zakupu urządzenia wynosząca minimum 15 tys. zł.

Ogrzewanie gazowe

Jedno z najpopularniejszych typów ogrzewania. Piec gazowy jest wygodny w obsłudze i nie zajmuje dużo miejsca.

W przypadku ogrzewania gazowego nie trzeba też nieustannie kontrolować ilości opału ani martwić się o bałagan. Dużą zaletą są również niższe koszty eksploatacji w stosunku do ogrzewania elektrycznego czy olejowego. Wydajność i opłacalność systemu zależy od typu kotła pracującego w instalacji. W sprzedaży dostępne są kotły tradycyjne, kondensacyjne i pulsacyjne. Najbardziej opłacalnym rozwiązaniem pod względem eksploatacji są kotły pulsacyjne (nawet 40% tańsze w użytkowaniu od tradycyjnego kotła gazowego), ale za to ich zakup jest znacznie droższy. Z kolei kocioł tradycyjny jest tańszy w zakupie, ale za to najdroższy w eksploatacji spośród wymienionych rodzajów kotłów. Zachętą do wymiany starych kotłów na gazowe są specjalne dotacje na ten cel, udzielane przez większość gmin w ramach walki ze smogiem. Warunkiem uzyskania dofinansowania jest likwidacja pieca węglowego i zakup proekologicznego urządzenia grzewczego. Często jednak przeszkodą przed skorzystaniem z takiego rozwiązania jest brak kompleksowego ocieplenia budynku, które jest bardzo kosztowne. Dofinansowanie oprócz kotłów gazowych może także obejmować kotły na biomasę czy te, wykorzystujące odnawialne źródła energii.

Ogrzewanie solarne

Pozyskuje darmową energię ze słońca, dlatego jest to najtańsze ogrzewanie eksploatacyjne. Sam zakup kolektorów jest jednak bardzo kosztowny. Do wydatków związanych z ich zakupem trzeba jeszcze dodać koszty montażu. Wadą jest także możliwość wykorzystania głównie latem. Taka instalacja nie jest w stanie zapewnić energii do ogrzania domu przez cały rok, dlatego kolektory są traktowane jako urządzenia wspomagające system grzewczy.

Ogrzewanie kominkowe

Zwane również systemem DGP (Dystrybucja Gorącego Powietrza) często wykorzystywane jest do ogrzewania niewielkich domków jednorodzinnych. Systemami wspomagającymi są specjalne wentylatory, które rozprowadzają ciepło do pomieszczeń.

Ogrzewanie kominkowe podnosi walory wizualne domu i jednocześnie efektywnie dogrzewa pomieszczenia. Kominki są zazwyczaj zasilane drewnem. Proste wkłady do kominków z płaszczem wodnym to koszt około 2 tys. zł, kolejny tysiąc to koszt montażu i wykończenia. Warto pomyśleć jednak nad bardziej zaawansowanym rozwiązaniem np. z płaszczem wodnym, który może również ogrzać wodę i doprowadzić ją do centralnego ogrzewania. Dzięki temu ciepła woda trafia wprost do kaloryferów.

Bez względu jednak na to, jakie ogrzewanie do domu chcemy wybrać, trzeba pamiętać o tym, że nie zawsze w danym miejscu, w którym rozpoczęliśmy budowę, mamy do wyboru wszystkie media.

Nie zawsze można zainwestować w najtańsze ogrzewanie i najbardziej ekonomiczne. Komfort cieplny jest też różnie postrzegany przez różnych ludzi. Dla jednych najważniejsza będzie minimalizacja kosztów, dla innych wygoda oznaczająca niezależność oraz pełną kontrolę.

Wybór najtańszego rozwiązania może dotyczyć najtańszego urządzenia w zakupie lub najtańszej eksploatacji.

Jak obliczyć koszty ogrzewania?

Aby mówić o tym jak ogrzać dom bez ponoszenia nadmiernych kosztów, najpierw trzeba poznać najważniejszy wskaźnik, a jest nim koszt uzyskania 1 kWh energii cieplnej w domu. Oznacza on zapotrzebowanie budynku na energię 1kW w ciągu godziny. Tym samym dochodzimy do prostego rachunku: budynek mający zapotrzebowanie wynoszące około 25 kW w ciągu doby zużyje 600 kWh.

O rzeczywistym zapotrzebowaniu budynku na energię decydują także różne czynniki zewnętrzne, takie jak:

• stopień izolacyjności termicznej okien i drzwi,
• eliminacja mostków termicznych,
• ocieplenie ścian oraz podłogi,
• izolacja dachu,
• zużycie ciepłej wody,
• skuteczność wentylacji.

Zapotrzebowanie na energię w budynkach w zależności od stopnia izolacyjności przedstawia poniższa grafika.

Sterowniki dla tańszej eksploatacji systemu

Każdy typ ogrzewania ma swoje plusy i minusy, ale pewne jest to, że opłacalnym rozwiązaniem będzie inwestycja w sterowniki do zarządzania ogrzewaniem. Ich montaż to sposób na tanią eksploatację systemu grzewczego.